Կյանքի այլ իրադարձություններ - դիսմորֆոֆոբիայի համար որպես խթանիչ կարող են հանդիսանալ շատ այլ կյանքի իրադարձություններ, օրինակ՝ անտեսում, արհամարում, ֆիզիկական կամ սեռական տրավմա, անապահովության և մերժվածության զգացողություն:
Շրջակա միջավայրին վերաբերվող գործոններ՝
Մեդիա - առաջ էր քաշվել տեսություն, որ մասսայական լրատվական միջոցները կարող են դիսմորֆոֆոբիայի առաջացման պատճառ հանդիսանալ, օրինակ՝ էֆեկտային կամ գլամուրային մոդելները և էսթետիկական գեղեցկության ենթադրվող անհրաժեշտությունը: Սակայն, դիսմորֆոֆոբիան հանդիպում է բոլոր երկրներում, ներառյալ մեկուսացված շրջանները, որտեղ մասսայական լրատվության միջոցների հնարավորությունը հավասարվում է զրոյի: Այսպիսով, քիչ հավանական է, որ մասսայական լրատվամիջոցները լինեն դիսմորֆոֆոբիայի պատճառ, սակայն կարող են շարժառիթ հանդիսանալ գենետիկ նախադրայլներ ունեցող մարդկանց համար կամ կարող են բարդացնել դիսմորֆոֆոբիայի ախտանիշները:
Բնույթի յուրահատկություններ, անձնային առանձնահատկություն-ներ`
- Պերֆեկցիոնիզմ
- Ամաչկոտություն
- Ինտրովերսիա
- Չընդունված լինելու, մերժվածության և քննադատության նկատմամբ զգայունություն
- Անվստահություն
- Անձի խուսափողական գծեր, չշփվողություն
- Նևրոտիկ վիճակներ, նևրոզ
Հանդիպում են խանգարման ինչպես թեթև, այնպես էլ ծանր ձևեր, որոնք բերում են սոցիալական ֆունկցիայի խանգարման և մասնագիտական պարտականությունների կատարման անհնարության: Այս դեպքերում, հիվանդության արտահայտումներից տուժում են նաև մտերիմները և գործընկերները: Ժամանակի մեծ մասը, հիվանդներն անց են կացնում ճնշված տրամադրության մեջ:
ԲՈՒԺՈՒՄ - Հիվանդների մեծ մասը, մինչև հոգեբանի կամ հոգեբույժի դիմելը, բազմաթիվ անգամներ դիմում են դերմատոլոգների և պլաստիկ վիրաբույժների, սակայն դա նրանց թեթևացում չի բերում: Ճիշտ ժամանակին և ադեկվատ բուժման ժամանակ, հիվանդներից շատերի մոտ կանխատեսումները բարենպաստ են, իսկ մի մասի մոտ նկատվում են ռեցիդիվներ, իսկ մի ուրիշ մասի մոտ՝ հիվանդությունը բնութագրվում է խրոնիկական ընթացքով: Բուժման բացակայության դեպքում, ախտանիշները պահպանվում են:
Հետազոտությունները ցույց են տալիս, որ դիսմորֆոֆոբիան հանդիպում է մարդկանց 0,7%-1,1%-ի մոտ և 2%-13%-ի մոտ չի ախտորոշվում: Հոգեբուժական հիվանդանոցներում գտնվող հիվանդների 13%-ի մոտ նկատվում է դիսմորֆոֆոբիայի ախտանիշներ:
Օբսեսսիվ-կոնվուլսիվ համախտանիշ ախտորոշում ունեցող հիվանդների մի մասը տառապում է դիսմորֆոֆոբիայով: Հետազոտություններից պարզվել է, որ հիմնականում, դիսմորֆոֆոբիան մնում է չախտորոշված:
Հետազոտություններից երևում է, որ դիսմորֆոֆոբիայի դեպքում, հոգեդինամիկ մոդելները չեն աշխատում: Սակայն կոգնիտիվ-բիհեվիորիստական հոգեթերապիան՝ էֆեկտիվ է: Դիսմորֆոֆոբիայով տառապող 54 հիվանդների հետ անց կացված հետազոտության ժամանակ, որոնցից մի մասի հետ (ռանդոմացված) անց էր կացվել հոգեթերապիա՝ նկատվել է էական էֆեկտ. 82% դեպքերում՝ բուժումից հետո և 77% դեպքերում՝ երկարատև հսկողությունից հետո:
Դեղորայքային բուժումը՝ հակադեպրեսանտներով է: Դիսմորֆոֆոբիայով տառապող 74 հիվանդների հետ անց կացված ռանդոմիզացված, երկակի կույր հետազոտության ժամանակ, 12 շաբաթ հետո գրանցվել է, որ ֆլուոքսետին ստացած հիվանդների 53%-ը լավացում են նկատել: Առանց բուժման, դիսմորֆոֆոբիան ընդունում է քրոնիկական ընթացք և կարող է տևել ամբողջ կյանքի ընթացքում՝ հանդիսանալով սոցիալական դեզադապտացիայի պատճառ:
Դոկսոֆոբիա - վախ երախտագիտությունից, իր տեսակետն արտահայտելուց
Դոմատոֆոբիա - վախ տանը մենակ մնալուց
Դոմոֆոբիա (կալուստրոֆոբիա) - վախ փակ տարածություններից
Դորաֆոբիա - վախ կենդանիների մորթինրից
Դորոֆոբիա - վախ նվերներ տալուց և ստանալուց
Դորոմոֆոբիա - վախ փողոցի եռուզեռից |